Heuvelkerk Tilburg

Ze heeft een Latijns-Amerikaans uiterlijk. Haar hakken zijn nog hoger dan haar decolleté diep is. Ze komt wat te laat binnen, neemt plaats in de kerkbank en slaat vlug een kruis.

In de Heuvelkerk midden in het stadscentrum van Tilburg bevindt zich op deze tropische zondagochtend een verrassend ander publiek dan verwacht. Zeker, de gebruikelijke ouderen zijn er, de echtparen, de mensen met kinderen. Maar ook opvallend veel loslopende individuen. Opvallend veel goed geklede jonge mensen en onder hen weer opvallend veel van buitenlandse origine.

Het zonlicht valt door de gebrandschilderde ramen. In de mooi gerestaureerde neogotische kerk met haar hoge bogen en verticale lijnen, is het net wat koeler dan buiten. De kerk voelt aan als een oase in de stad. Het orgel speelt. Het koor zingt, weldadig betekenisloos gregoriaans. Dat zoiets bestaat, twee straten bij mij vandaan.

Met een forse klingel van de bel begint de eucharistieviering. Drie misdienaars in witte gewaden met daarachter een priester in een groen kazuifel betreden de ruimte. Twee van de misdienaars zijn volwassen mannen van ondefinieerbare leeftijd, de derde is een jonge vrouw van in de twintig, type blond hockey-meisje. Ze dragen een kruis op een lange stok en verspreiden, zwierig zwaaiend met een wierookvat, de wierook, die geacht wordt de gebeden naar de hemel te begeleiden. Er wordt gesproken en gebeden, geknield en gebogen. De eerste lezing is uit Spreuken, de tweede uit het Evangelie van Johannes: “In die tijd zei Jezus tot de menigte: ‘Ik ben het levende brood dat uit de hemel is neergedaald. Als iemand van dit brood eet, zal hij leven in eeuwigheid.'”

De pastoor haakt in zijn preek in op het evangelie en legt uit wat de kern is van de eucharistie: de persoonlijke relatie met Jezus. Maar dat de maaltijd daarvan het teken is, plaatst die relatie in een bredere sociale context binnen het leven van alledag. De pastoor is, lijkt mij, een midden-orthodoxe man, geen nieuwlichter, maar ook geen rabiate conservatief.

In alles is dit een traditionele mis. Maar het gekke is, traditioneel of modern, dat is het punt helemaal niet. De teksten zijn herkenbaar, soms letterlijk hetzelfde als in de diensten die ik veertig jaar geleden meemaakte, maar dat lijkt van ondergeschikt belang. Ik word niet meegenomen naar de jaren van mijn jeugd. Het wereldse en wereldwijde publiek, de klassieke vormen, waaraan alles klopt, op de een of ander manier stemt dat alles vrolijk en houdt het me bij de les.

Is het de schoonheid die bevalt? Dat ze bevalt is zeker, maar er is nog iets anders. In de kerk hangt een onbekommerde sfeer van devotie die lak heeft aan gepeins en gedelibereer ‘over’ kerk en geloof. Mensen die hier komen, zo lijkt het, hebben wel wat anders aan hun hoofd.

In de zijkapel is het kleurige Mariabeeld prachtig uitgelicht. In een zee van lichtjes leggen de kerkgangers hun zorgen en noden neer, heel hun leven zoals het is, aan de voeten van de heilige maagd die alles begrijpt en alles ziet.

Uit: volzin.nu, 20 augustus 2011